تهمت و افترا از جرایمی میباشد که به حیثیت و آبروی فرد لطمه وارد میکند. این جرم زمانی اتفاق میفتد که عملی را که در قانون جرم شناخته شده است را به دیگری نسبت بدهیم. مثلا سرقت در قانون مجازات اسلامی جرم میباشد و فردی به فرد دیگر بدون اینکه آن فرد دزد و یا سارق باشد و یا بتواند آن را اثبات کند بگوید دزد.
در جرم افترا فرد باید قصد نسبت دادن یک عمل مجرمانه، به فرد دیگری را داشته باشد و نتواند این عمل مجرمانه را اثبات کند. یعنی صرف نسبت دادن عمل مجرمانه افترا محسوب نمیشود مثلا گاهی اوقات به فردی گفته میشود دزد و عمل دزدی او هم ثابت میشود. در این صورت دیگر توهین و افترا نمیباشد. پس افترا زمانی است که عمل مجرمانه ای که به فردی نسبت میدهیم را نتوانیم ثابت کنیم.
شخصیت مخاطب در قضاوت عرف و توهینی که به ایشان شده است بسیار تاثیر گذار است مثلا اگر به یک استاد دانشگاه بگوییم که بی سواد هستی عرفا توهین آمیز میباشد ولی اگر به یک کارگر ساختمانی بگوییم بی سواد از لحاظ عرف توهین محسوب نمیشود.
توهین یک جرم مطلق میباشد و حتما نباید مقید به نتیجه باشد به این معنی که مثلا به فردی میگوییم تو کلاهبردار هستی. فرقی نمیکند که او از نسبت دادن کلاهبردار ناراحت شود یا خیر. یعنی اگر مخاطب روحیه بالایی هم داشته باشد و ناراحت هم نشود باز هم توهین انجام شده است.
برای تحقق جرم افترا چند شرط لازم میباشد؟
- انتساب جرم به دیگری: نسبت دادن اعمالی که جرم نیست ولی برخلاف شرع است جرم افترا نیست برای مثال اگر کسی را متهم به بی تقوایی یا بی عدالتی کنیم جرم افترا صورت نگرفته است.
- صراحت انتساب: یعنی مرتکب باید جرمی را صریحاً نسبت دهد مثلا بگوید فلانی دزدی کرده یا آدم کشته است ولی بکار بردن کلمات و واژه هایی مثل جانی و بزهکار جرم افترا نبوده و ممکن است جرم توهین محسوب شود.
- عدم توانایی اثبات جرم از طرف افترا زننده: هر گاه افترا زننده بتواند اثبات نماید که طرف مقابل که مخاطب افترا بوده مرتکب جرم انتسابی شده است جرم افترا صورت نگرفته است.
شکایت توهین و افترا اگر توسط وکیل انجام شود چه مزایایی دارد؟
- مدت زمان اثبات جرم توهین و افترا کمتر میباشد.
- نیازی به حضور شاکی در دادگاه نخواهد بود.
- وکیل میتواند بعد از محکوم شدن فرد توهین کننده و یا مفتری، اقدام به اجرای مجازات ایشان کند.
- وکیل میتواند رضایت و یا عدم رضایت شاکی را اعلام نماید و نیازی به حضور شاکی برای اعلام رضایت نخواهد بود.
سوالات توهین و افترا (گلچین پرسش‌های مردمی در طی ۸ سال)
- آیا توهین و افترا با هم تفاوتی دارند؟
بله افترا به این معنی میباشد که عمل مجرمانه ای را صریحا به فردی نسبت دهیم ولی در توهین حتما لازم نیست که عمل مجرمانه باشد. - تفاوت هتک حرمت با توهین و افترا چیست؟
هتک حرمت اعم از توهین و افترا میباشد و هر زمانیکه به فردی توهین میشود میگویند موجب هتک حرمت فرد شده است. - مجازات توهین و افترا چیست؟
مجازات توهین شلاق تا 74 ضربه و یا جزای نقدی بین پنج تا صد هزار تومان میباشد. مجازات افترا یک ماه تا یک سال حبس و تا 74 ضربه شلاق میباشد. - آیا فحاشی شامل توهین و افترا میباشد؟
توهین اعم از فحاشی و بکارگیری الفاظ رکیک میباشد که حسب مورد مجازات شلاق و جزای نقدی خواهد داشت. - آیا فحاشی و ناسزا از طریق پیامک قابل پیگیری میباشد؟
بله در صورتیکه فحاشی و افترا در پیامک صورت گرفته باشد به راحتی قابل اثبات میباشد به دلیل اینکه دارنده خط مسئول عواقب آن نیز خواهد بود. یعنی شاکی میتواند شکایت خود را علیه فردیکه خط به نام او میباشد شکایت کند. - آیا مجازات توهین و افترا برای فرد سوء پیشینه موثر ایجاد خواهد کرد؟
خیر مجازات تعیین شده برای توهین و افترا حسب مورد شلاق و حبس و جزای نقدی میباشد که در هر صورت سوء پیشینه موثر برای فرد ایجاد نخواهد کرد. - در صورتیکه شخصی که به او توهین شده است گذشت کند آیا فرد مجازات خواهد شد؟
به دلیل اینکه جرم توهین و افترا جزء جرائم قابل گذشت میباشد لذا با گذشت شاکی دیگر مجازاتی برای فرد در نظر گرفته نخواهد شد. - اگر شخصی که به او توهین شده است فوت کند ورثه ایشان میتوانند شکایت کنند؟
در صورتیکه شخص فوت شده شکایت خود را مطرح نکرده باشد و فوت کند به معنای گذشت ضمنی میباشد و دیگر شکایت ورثه مسموع نخواهد بود.
مراحل طرح شکایت توهین و افترا توسط وکیل
- شما نیاز به وقت مشاوره حضوری با وکیل متخصص در امور کیفری دارید. (برای دریافت وقت با دفتر تماس حاصل فرمائید)
- پس از گرفتن وقت حضوری با وکیل، جزئیات پرونده را برای وکیل شرح داده و چنانچه مدارکی برای اثبات ادعای خود و یا دفاع از خود دارید به وکیل تحویل داده و وکالتنامه وکیل را امضاء می کنید.
- در این مرحله وکیل با تنظیم شکوائیه مراحل قانونی اثبات جرم توهین و افترا را پیگیری می کند.