بعد از ازدواج و تشکیل خانواده زن ومرد نسبت به یکدیگر دارای حقوق و تکالیفی می شوند که عمل نکردن یا برخوردار نشدن از این موارد ،اثرات بدی را بر خانواده میگذارد. طبق قوانین موجود مهمترین حقوق و تکالیف زن و مرد به شرح زیر است:
همین که نکاح به طور صحیح واقع می شود روابط زن و شوهری بین طرفین موجود و حقوق و تکالیف زن و مرد در مقابل همدیگر برقرار می شود.
زن و شوهر باید با یکدیگر به خوبی رفتار کنند.
زن و شوهر باید در تربیت فرزندان به یکدیگر کمک کنند
در روابط زن و شوهری، ریاست خانواده از خصوصیات شوهر است و اصل بر این است که مرد مدیریت خانواده را برعهده میگرد.
نفقه زن شامل خوراک، پوشاک و مایحتاج زندگی در عقد دائم برعهده شوهر است.
زن باید در منزلی که شوهر تعیین میکند سکونت داشته باشد مگر آنکه اختیار تعیین منزل به زنن داده شده باشد.
شوهر می تواند زن خود را از حرفه یا صنعتی که منافی (مغایر) مصالح خانوادگی یا حیثیتت خود زن باشد منع کند.
زن می تواند در دارایی خود هر تصرفی که می خواهد بکند و نیازی به اجازه شوهر در این امرر نیست.
طرفین عقد ازدواج می توانند هر شرطی که مخالف با مقتضای عقد مزبور نباشد در ضمن عقدد ازدواج با عقد لازم دیگر بنمایند. مثلاً می توان شرط کرد هرگاه شوهر زن دیگر بگیرد یا درر مدت معینی غایب شود یا ترک انفاق نماید یا علیه حیات زن سوء قصد یا سوءرفتاری نماید که زندگانی آنها با یکدیگر غیر قابل تحمل شود زن می تواند پس از اثبات تحقق شرط در محکمه و صدور حکم نهایی خود را مطلقه سازد.
در این قسمت تمامی موارد مربوط به خانواده را به صورت خلاصه برای شما توضیح میدهیم. برای اطلاعات بیشتر درباره هر یک از این موارد و همچنین گرفتن وکیل میتوانید به قسمت مربوط به هرکدام مراجعه کنید.
نفقه زن را میتوان پرداخت نکرد؟
نفقه در زمینه ازدواج دایم مطرح مى شود و در عقد موقت نفقه وجود ندارد مگر اینکه زن و مرد توافق کرده باشند.
در صورتی که زنی به صورت عام یا خاص از همسر خود تمکین نکند، عنوان ناشزه بر وی تعلق می گیرد و در نتیجه پرداخت نفقه از عهده شوهر وی ساقط می شود. (تمکین عام و تمکین خاص در قسمت نفقه برای شما توضیح داده شده است.)
اینکه نفقه به زن پرداخت شده است یا خیر باید توسط مرد اثبات شود. لذا به محض درخواست نفقه از طرف زن مرد ملزم به ارائه ادله مبنی بر عدم تمکین زن است. اثبات نشوز (عدم تمکین) زن در دادگاه حقوق مشخصی مثل قطع شدن نفقه و اجازه ازدواج مجدد را برای مرد فراهم میکند.
مهریه تحت هر شرایطی به زن تعلق میگیرد؟
مهریه به مالی گفته می شود که مرد در هنگام وقوع عقد نکاح به زن خود می پردازد یا مکلف به پرداخت آن در آینده می شود.
مهریه چیزی به عنوان جبران خسارت برای زن و وسیلهای برای تأمین زندگی آینده اوست.
در مهریه عند الاستطاعه اگر زن تقاضای مهریه نماید ،این تکلیف بر عهده اوست که ثابت کند مرد از دارایی و اموال کافی جهت پرداخت مهریه برخوردار است و بر عکس مرد در اینجا نیازی ندارد که برای دادگاه دلیل بیاورد که قادر به پرداخت مهریه نمی باشد.
فسخ نکاح در چه شرایطی انجام میشود؟
زمانیکه در مرد یا زن صفت خاصی شرط شده باشد و بعد از عقد معلوم شود که طرف مذکور آن صفت خاص را ندارد برای طرف مقابل حق فسخ خواهد بود یا مثلا بعد از عقد معلوم شود که دختر قبلا دوشیزگی خود را از دست داده است که مرد میتواند نکاح را فسخ کند.
پس اگر آقایان متوجه شدند که همسرشان دارای بیماریهای موجب فسخ می باشند به هیچ عنوان نباید نزدیکی کنند و در صورت عدم تمایل به ادامه زندگی، دعوای فسخ را مطرح نمایند زیرا بعد از نزدیکی، کل مهر با وجود فسخ نکاح به زن تعلق میگیرد و در صورتیکه موجب فسخ، عنن (یعنی ناتوانی جنسی مرد در امکان برقراری رابطه زناشویی با همسر خود) باشد خانمهای محترم میتوانند نصف مهر را حتی در صورت عدم نزدیکی، از همسرشان دریافت نمایند.
مهریه چگونه اجرا و وصول میشود؟
اگر مهریه عندالاستطاعه باشد زن برای مطالبه این مهریه باید ثابت کند که مرد توانایی مالی برای پرداخت مهریه دارد و اگر مرد مال و اموال و یا دارایی نداشته باشد زوجه علاوه بر اینکه نمیتواند این مهریه را از مرد بگیرد حکم جلب شوهرش را هم نمیتواند بگیرد.
در بعضی از موارد مرد دارای مال و اموالی میباشد که زن به تنهایی قادر به معرفی و توقیف این اموال نیست بنابراین زن میتواند وکیل بگیرد تا وکیل برای اجرای مهریه اقدام کند و به دلیل آشنایی وکیل با قوانین و ادارات مختلف میتوانند سریعا اموال مرد را شناسایی کرده و آنها توقیف کند.
زن تحت چه شرایطی می تواند برای تنصیف دارایی(نصف دارایی)ایام زوجیت اقدام نماید؟
یکی از شروط ضمن عقد نکاح که در بندالف عقد نامه قید شده مبحث نصف دارایی می باشد که جهت استحقاق زن اولا طلاق باید به درخواست زوج باشد هر گاه زن اقدام به طلاق نماید این بند شامل حال او نمی شود ثانیا طلاق نباید ناشی از تخلف زن از وظایف شرعی او و سوء رفتار او باشد ثالثا تمام دارایی ایام زوجیت را شامل نمی شود بلکه تشخیص ان به عهد دادگاه بوده که متناسب با وضعیت مالی زوج تعین می گردد و شامل دارایی های قبل از ازدواج نمی باشدو مواردی مانند سهم الارث نیز جزء نصف اموال نمی شود و این اموال باید در زمان طلاق موجود باشد اگر قبل از طرح دعوا مال به فروش رفته باشد یا منتقل شده باشد شامل تنصیف نمی شود
ازدواج موقت در چه شرایطی انجام میشود؟
در حالت کلی ثبت ازدواج موقت لازم نیست مگر با توافق زن و مرد و یا باردار شدن زن ولی از آنجا که ثبت ازدواج دائم اجباری است و عدم ثبت برای مرد مجازات زندان در پی خواهد داشت، مردان به دو روش این ازدواج را ثبت می کنند یا اینکه به دادگاه مراجعه کرده و اجازه ازدواج مجدد را از دادگاه میگیرند که اگر مرد وکیل داشته باشد و همسرش هم تمکین نکند به راحتی قابل دریافت این اجازه میباشد و یا اینکه ازدواج به صورت عادی انجام میشود و سپس همسر دوم از مرد شکایت میکند تا ازدواج را ثبت کند.
آیا ملاقات با فرزند را میتوان از پدر و یا مادر سلب کرد؟
حضانت فرزند و یا ملاقات با فرزند حق و تکلیفی است که قانون برای پدر و مادر تعیین کرده است. حق است یعنی پدر و مادر به دلیل اینکه فرزند آنها میباشد حق خواهند داشت فرزند خود را ملاقات کنند و تکلیف است به این معنی که قانون این وظیفه را بر عهده پدر و مادر گذاشته و پدر و مادر نمیتوانند از نگه داشتن فرزند خود خودداری کنند.
لذا بعد از طلاق مادر میتواند برای گرفتن حضانت فرزند هم اقدام کند. در صورتیکه طلاق توافقی باشد ممکن است مادر در قبال بخشیدن تمام و یا بخشی از مهریه حضانت فرزند را از پدر بگیرد ولی در این صورت هم پدر حق ملاقات (ملاقات چند ساعته) با فرزندش را خواهد داشت.
مرد چگونه میتواند الزام زن را به تمکین بخواهد؟
تمکین یعنی اینکه زوجه باید در اطاعت کامل از شوهر بوده و در این امر هیچگونه کوتاهی نداشته باشد.
مرد ابتدا باید برای اثبات عدم تمکین زن دادخواست الزام به تمکین بدهد به این صورت اگر زن در جواب دادخواست الزام به تمکین پاسخ مناسبی ندهد و بعد از ارجاع کارشناس مشخص شود که زن منزل را رها کرده است و در منزل مرد سکونت ندارد مرد میتواند عدم تمکین زن را اثبات کند.
استرداد جهیزیه از طرف زن به چه صورتی است؟
بیشتر خانواده‌های ایرانی اثاث لازم برای زندگی (جهیزیه) را به دختر می‌دهند تا به خانه شوهرش ببرد که این رسم بنا به دلایل اجتماعی و همچنین به منظور ایجاد اعتبار و فراهم آوردن استقلال مالی برای زن به وجود آمده است.
جهیزیه زن نشانه صمیمیت و نشانی از روح همکاری میان زن و شوهر است، جهیزیه به معنای انصراف زن از مالکیت یا شریک ساختن مرد در آن نیست بلکه مرد میتواند از منافع آن با اجازه زن استفاده کند که براساس قانون هیچ حقی را برای شوهر ایجاد نمی‌کند چرا که زن میتواند جهیزیه را به دیگری هم انتقال دهد.
حضانت فرزند تا چند سالگی با پدر است؟
برای حضانت و نگهداری طفل که پدر و مادر او از یکدیگر جدا شده‌اند، مادر تا ۷ سالگی (پسر یا دختر فرقی ندارد) اولویت دارد و پس از آن حضانت با پدر است.
دختر در سن ۹ سالگی و پسر در سن ۱۵ سالگی از سن حضانت خارج شده و میتواند خود انتخاب کند که با پدر زندگی کند و یا مادر.
پس از ۷ سالگی هم بعد از اینکه حضانت فرزند به پدر داده شد مادر میتواند برای ملاقات با فرزندش وقت بگیرد.
در طلاق از طرف زوجه اجرت المثل و نحله به ایشان تعلق میگرد؟
برای اینکه به زن اجرت المثل تعلق بگیرد درخواست طلاق نباید از سوی زن باشد و لازم است که شوهر قصد طلاق داشته باشد. البته اگر تقاضای طلاق که از سوی زوج شده است، ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق (بد اخلاقی) و رفتار زوجه باشد، در این صورت نیز اجرت المثل به او تعلق نمی‌گیرد.
چنانچه زوجه کارهایی را که شرعا بر عهده وی نبوده، به دستور زوج و با نداشتن قصد تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه اجرت المثل کارهای انجام گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم میکند.
اعسار از پرداخت مهریه در چه شرایطی پذیرفته میشود؟
زمانیکه مرد قصد طلاق زن را دارد باید مهریه ایشان را به طور کامل پرداخت کند و تکلیف حقوق مالی زن را مشخص کند. در بعضی از موارد مردان مهریه را به صورت نقدی پرداخت میکنند که مشکلی در این صورت نخواهد بود.
اما مواردی پیش میاید که مردان قصد طلاق همسر خود را دارند ولی توانایی پرداخت مهریه به صورت یکجا و نقدی را ندارند.
در این صورت مرد میتواند دادخواست اعسار بدهد و اگر اعسار ایشان پذیرفته شد دادگاه میتواند مهریه را قسطی کند تا مرد ضمن اینکه زن خود را طلاق میدهد مهریه را به صورت ماهیانه پرداخت کند.
شروط ضمن عقد چگونه باید تنظیم شود؟
برای تنظیم شروط ضمن عقد به شما پیشنهاد میشود که حتما به وکیل متخصص در امور خانواده تماس بگیرید به دلیل اینکه بی توجهی به هر یک از این شروط میتواند آثار بدی برای هر یک از زن و مرد داشته باشد. هر یک از زن و یا مرد میتوانند این شروط را به گونه ای تنظیم کنند که در صورت تخلف دیگری به راحتی حق طلاق داشته باشند و یا مرد بدون پرداخت نفقه بتواند زن را طلاق دهد.
طلاق به چند دسته تقسیم میشود؟
طلاق به دو نوع رجعی و بائن تقسیم خواهد شد و طلاق بائن نیز به طلاق خلع و مبارات تقسیم میشود.
اولین علت اصلی طلاق در جامعه ایران، نداشتن شناخت مناسب زن و شوهر نسبت به یکدیگر پیش از ازدواج است. به بیان دیگر خانواده و خود فرد نسبت به خصوصیات و ویژگی‌های شخصیتی و رفتاری شریک آینده زندگی‌اش آگاهی ندارد.
طلاق خلع و مبارات به چه صورتی میباشد؟
در صورتی که کراهت طرفینی باشد یعنی هم مرد نسبت به زن کراهت داشته باشد و هم زن نسبت به مرد، طلاق از نوع مبارات است و اگر کراهت یکطرفه از طرف زن و نسبت به شوهر باشد، طلاق از نوع خلع خواهد بود.
کراهت به معنی نفرت و بی میلی میباشد که شرایط ادامه زندگی برای زن و مرد امکان پذیر نباشد.
مراحل طلاق توافقی بدون حضور زن و مرد چیست؟
در این نوع طلاق همه چیز به توافق زن و شوهر بستگی دارد و معمولا زن و شوهر پس از توافق در مسائل مربوط به زندگی مشترک از جمله مهریه، نفقه، جهیزیه و در صورت داشتن فرزند مشترک حضانت فرزند، برای طلاق توافقی اقدام میکنند.
طلاق از طرف مرد به چه صورتی است؟
حق رجوع و بازگشت به زن برای مرد در نظر گرفته شده است و مرد میتواند به دلیل اینکه طلاق رجعی (یعنی مرد حق رجوع به همسرش را در زمان عده بدون نیاز به تشریفات دارد) میباشد در زمان عده بدون نیاز به تشریفات به زن رجوع نماید. برای اطلاعات بیشتر میتوانید به قسمت طلاق از طرف مرد مراجعه کنید.
طلاق از طرف زن به راحتی قابل انجام است؟
اگر زن یکی از این شروط ۱۲ گانه را داشته باشد از ناحیه مرد وکیل است خودش شخصاً یا با انتخاب فرد دیگری به عنوان وکیل به دادگاه مراجعه کند و پس از اثبات آن، درخواست طلاق کند. برای اطلاعات بیشتر میتوانید به قسمت طلاق از طرف زن مراجعه کنید.
برای گرفتن وکیل در خصوص هر کدام از موارد بالا به قسمت مربوطه مراجعه کنید و در هر یک از قسمتهای فوق مراحل و مدارک به طور کامل برای شما توضیح داده شده است. در قسمت زیر مراحل و مدارک طلاق توافقی را به صورت نمونه برای شما توضیح میدهیم.
- ۹۶/۰۴/۱۱